Actueel
Heel Nederland weet het zeker: Rob Jetten verkozen tot nieuwe minister-president van Nederland
Exit-poll: historische winst lonkt voor D66, PVV levert flink in
De verkiezingsstrijd in Nederland heeft zich ontpopt tot een ware thriller. Volgens de eerste exit-polls van de landelijke omroep NOS lijkt D66 op het punt te staan de grootste partij te worden — een mijlpaal die in de Nederlandse parlementaire geschiedenis nog nooit is voorgekomen. Tegelijkertijd ziet de PVV, die bij de vorige kamerverkiezingen koploper was, forse verliezen geleden.
D66 op weg naar het historische podium
Volgens recente peilingen van Ipsos I&O hebben meerdere partijen nu virtueel evenveel zetels. Zo kwamen D66, de linkse alliantie GroenLinks–PvdA en de PVV elk uit op circa 23 zetels. Voor D66 betekent dit dat de partij — onder leiding van Rob Jetten — mogelijk voor het eerst in haar geschiedenis de grootste partij kan worden. Een overwinning zou symbool staan voor een omslag in de Nederlandse politiek.
De stijgende lijn van D66 komt niet uit de lucht vallen. Volgens persanalyses heeft de partij de afgelopen weken geprofiteerd van ontevreden kiezers die zich afzetten tegen gevestigde machten. Deze beweging gaf D66 een impuls in de peilingen én in de media.
PVV zakt — maar blijft mogelijk koploper
De PVV, onder leiding van Geert Wilders, werd bij de vorige kamerverkiezing in 2023 nog de grootste partij met 37 zetels. In aanloop naar deze verkiezingen zag de partij haar voorsprong slinken. De laatste peilingen laten zien dat de PVV zetels inlevert — ondanks dat de partij nog steeds tot de absolute top behoort.
Hoewel de PVV in veel peilingen nog als lijstaanvoerder staat, toont het beeld dat D66 aan opmars bezig is. Het signaal is duidelijk: de PVV mag dan nog sterk zijn, het momentum lijkt nu aan de kant van D66 te liggen. De onthulling dat meerdere partijen elkaar in de peilingen naderen, versterkt de spanning in aanloop naar de officiële uitslag.
Waarom juist nu deze verschuiving?
Meerdere factoren spelen mee. Eerst en vooral leidt het neergang van de PVV voort uit politieke vermoeidheid. De PVV was afgelopen jaren prominent in de politiek, maar een kabinet waarin de PVV (in brede zin) betrokken was viel in juni 2025. Daarna lijkt het publiek klaar voor een nieuw geluid of een koerswijziging.
Daarnaast is het politieke landschap gefragmenteerder dan ooit. Peilingen wijzen uit dat er nauwelijks meer sprake is van grote voorsprongen: vijf tot zes partijen liggen dicht bij elkaar, wat de kans op verrassende uitslagen vergroot.
Voor D66 kan deze timing perfect zijn: de partij komt als ‘veilig alternatief’ naar voren voor kiezers die geen populistische koers meer willen, maar ook geen traditioneel establishment steunen. Het slot van de campagne is dan ook in het teken van opportuniteit voor D66.
Wat is er concreet op het spel?
Wanneer D66 inderdaad als grootste uit de bus komt, betekent dat meer dan alleen symbolische winst. Het biedt de partij een sterkere onderhandelingspositie bij de kabinetsformatie. In Nederland is namelijk altijd sprake van coalitievorming — geen enkele partij krijgt alleen de meerderheid.
Voor de PVV geldt dat terwijl ze mogelijk nog de meeste zetels haalt, het vormen van een kabinet steeds lastiger wordt. Verschillende partijen hebben al uitgesproken niet met de PVV in zee te willen gaan.
Reacties uit de politiek
Binnen D66 klinkt voorzichtig optimisme. Leiders benadrukken dat het nog geen eindresultaat is — hoogtepunten in peilingen zijn geen garantie voor de uiteindelijke kamerverdeling. Maar de lijn is duidelijk: hun campagnetactiek lijkt aan te slaan.
De PVV reageert koeltjes: ondanks de indicatoren blijft men vechten voor elk zeteltje. Wilders zelf benadrukt dat een eerste plaats nog steeds mogelijk is, en dat zijn kiezers in actie blijven komen.
Politieke analisten geven aan dat de echte impact pas duidelijk wordt in de formatiefase — hoe partijen elkaar vinden, wie bereid is compromissen te sluiten, en wie op welke manier de leiding neemt.
Publieke verwachtingen en onzekerheid
Onder kiezers is de spanning voelbaar. Met zo’n kleine marge in de peilingen is de vraag niet langer alleen wie het meeste stemmen krijgt, maar vooral: wie het meest momentum behoudt?
De grote hoeveelheid zwevende kiezers — mensen die nog geen definitieve keuze hebben gemaakt — maakt het plaatje extra onvoorspelbaar. Een debat, een opmerking of een incident in de laatste uren kan de balans doen omslaan.
Historisch perspectief
Als D66 de grootste wordt, is dat uitzonderlijk in de Nederlandse politiek. De partij, opgericht in 1966, heeft een stabiele maar bescheiden positie in het politieke landschap gehad. Het bereiken van de toppositie zou een nieuw hoofdstuk betekenen — en mogelijk de richting van het land aanpassen.
Voor de PVV geldt dat zij vorig jaar als winnaar uit de bus kwamen, maar nooit wisten vaste regeringsmacht te verwerven. Het moment waarop de partij voorlopig koploper werd, vraagt nu om bevestiging — of een teken dat het plafond is bereikt.
Wat betekent dit voor de formatie?
Mocht D66 uitkomen als de grootste partij, dan begint meteen de puzzel van coalitievorming. Welke partijen zijn bereid aan te sluiten? Welke koers kiezen ze? In de context van een gefragmenteerd politiek landschap zijn er meerdere scenario’s mogelijk — van brede centrumcoalities tot verrassende samenwerkingen.
Voor de PVV geldt dat ondanks de zetels het politieke isolement groter wordt: het gat tussen stemmen en daadwerkelijke deelname aan het bestuur lijkt te groeien.
Tot slot: wat moeten we meenemen?
-
De exit-polls tonen dat D66 op het punt staat historische winst te boeken.
-
De PVV zakt, maar blijft mogelijk onder aanvoering van de zeteltelling nog steeds relevant.
-
Het Nederlandse kiesstelsel vereist coalities, waardoor het niet alleen om wie het meeste zetels heeft draait, maar om wie ook partners vindt.
-
Onzekerheid is hoog: met veel zwevende kiezers en kleine marges kan de uitslag nog alle kanten op.
-
De uitkomst zal het politieke kompas van Nederland de komende jaren mee bepalen — van migratie tot milieu, van bouw tot zorg.
Geert Wilders reageert teleurgesteld maar strijdlustig op exitpolls: “We hebben nog geen echte uitslag gezien”
Na weken van intensieve campagne en een verkiezingsavond vol spanning, heeft Geert Wilders voor het eerst gereageerd op de voorlopige uitslagen van de Tweede Kamerverkiezingen. Volgens de eerste exitpolls van de NOS en Ipsos I&O lijkt D66 de grootste partij te worden, met de PVV daar vlak achter.
Voor de PVV-leider, die hoopte zijn overwinning van twee jaar geleden te herhalen, is het resultaat een teleurstelling. Toch klinkt er in zijn woorden ook veerkracht en vertrouwen in de toekomst.
“We hebben nog geen echte uitslag gezien”
In een kort interview na het bekendmaken van de eerste cijfers sprak Wilders zichtbaar aangeslagen, maar beheerst. Hij benadrukte dat het nog te vroeg is om definitieve conclusies te trekken.
“Ik had graag een ander resultaat gezien,” zei hij. “We zijn nog steeds de tweede, en misschien zelfs nog de grootste partij. Dat zullen we moeten afwachten. Het is een nek-aan-nekrace met D66 om wie de grootste wordt. We hebben nog geen echte uitslag gezien.”
Volgens Wilders is er nog ruimte voor verschuivingen zodra de definitieve tellingen binnen zijn. Hij verwijst daarbij naar eerdere verkiezingen waarin de exitpolls niet volledig overeenkwamen met de eindstand.
“Het blijft afwachten tot de officiële telling. In Nederland hebben we vaker gezien dat de laatste zetels pas na middernacht vallen.”
Minder zetels dan gehoopt
Hoewel de PVV in de peilingen lange tijd aan kop ging, lijkt de partij in de laatste week terrein te hebben verloren. Wilders had duidelijk op meer gerekend.
“Ik had liever 30 of meer zetels willen zien,” zegt hij. “Aan de andere kant hebben we onze rug recht gehouden. U weet dat we uit het kabinet zijn gestapt omdat we vonden dat afspraken niet zijn nagekomen. Daar heb ik geen spijt van. Ik wist dat dit de consequentie kon zijn.”
De PVV stapte enkele maanden geleden uit het kabinet nadat interne spanningen opliepen over asiel en begroting. Volgens Wilders moest de partij trouw blijven aan haar principes, ook al zou dat stemmen kunnen kosten.
“We konden niet blijven zitten in een kabinet dat niet deed wat we hadden afgesproken,” herhaalt hij. “Dan moet je kiezen voor je overtuiging. Dat hebben we gedaan.”
“We zijn nog steeds een hele grote partij”
Ondanks zijn teleurstelling over de cijfers, blijft Wilders strijdbaar. Hij benadrukt dat zijn partij nog altijd een enorme achterban heeft.
“We hebben nog steeds bijna twee miljoen kiezers. We zijn nog steeds een hele grote partij waar veel steun voor is,” zegt hij met nadruk. “Dat mogen we niet vergeten. We hebben nog steeds het tweede beste resultaat ooit.”
De PVV-leider belooft dat zijn partij zich ook vanuit de oppositie duidelijk zal laten horen. “We zullen ons flink laten gelden in de Kamer,” zegt hij. “We blijven vechten voor onze kiezers, zoals we dat altijd doen.”
Uitsluiting door andere partijen
Wilders wijst er ook op dat zijn partij vooraf door meerdere andere partijen werd uitgesloten van regeringsdeelname. Volgens hem heeft dat invloed gehad op het stemgedrag.
“Dan hebben mensen misschien gedacht: nou ja, dan stemmen we op een andere partij die wél kan regeren,” legt hij uit. “Dat ziet u ook: dat is gebeurd. Sommige mensen willen graag dat hun stem ook echt meetelt in een nieuwe regering.”
In de weken voor de verkiezingen lieten verschillende partijen, waaronder D66, VVD en GroenLinks-PvdA, weten niet te willen samenwerken met de PVV. Volgens Wilders creëert dat een gevoel van machteloosheid bij zijn achterban.
“Het is jammer dat kiezers telkens te horen krijgen dat hun stem niet mag meetellen,” zegt hij. “Dat is niet goed voor de democratie.”
Een felle campagne
Wilders kijkt desondanks met trots terug op de campagne. De PVV voerde een duidelijke en zichtbare strijd, met scherpe debatten en goed bezochte bijeenkomsten door het hele land.
“Ik heb stevige debatten gevoerd,” aldus Wilders. “Ook gister nog, bij het slotdebat. Daar stonden we recht tegenover elkaar. En ik heb niets laten liggen.”
Hij zegt dat de PVV het zwaar te verduren kreeg in de publieke arena. “Bij elk debat waar ik aanwezig was, leek iedereen vooral bezig met vuren op de PVV,” zegt hij. “Maar dat hoort bij het spel. Wij kunnen daar tegen.”
Een nek-aan-nekrace met D66
De voorlopige exitpolls laten een bijzonder beeld zien. D66, onder leiding van Rob Jetten, lijkt voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis de grootste partij te worden. De PVV volgt met een klein verschil.
Politiek analisten spreken van een nek-aan-nekrace die symbool staat voor de verdeeldheid in het land. Waar D66 vooral kiezers trok in de Randstad, behield de PVV haar traditionele aanhang in de meer landelijke regio’s.
Volgens Wilders is die kloof tussen stad en regio precies waar zijn partij zich zorgen over maakt.
“Er zijn veel mensen in Nederland die zich niet gehoord voelen,” zei hij eerder deze week. “Wij blijven hun stem vertolken, wat de uitslag ook wordt.”
INTERVIEW REACTIE EXITPOLL pic.twitter.com/kfTPtVpQrf
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) October 29, 2025
Hoop op de definitieve uitslag
Hoewel D66 in de voorlopige telling iets groter lijkt, houdt Wilders de hoop dat de PVV in de officiële uitslag nog kan stijgen.
“We moeten afwachten. Soms komen er nog zetels bij. Hopelijk hebben we er straks toch nog eentje extra, en dan zijn wij de grootste,” zegt hij optimistisch.
Mocht dat gebeuren, dan wil hij proberen de leiding te nemen in de formatie.
“Als wij de grootste zijn, dan gaan we natuurlijk proberen te formeren,” zegt hij. “Maar vooralsnog is dat niet aan de orde, want volgens de exitpolls zijn wij de tweede partij.”
Wat betekent dit voor de formatie?
De uitslag, hoe nauw ook, maakt de komende kabinetsformatie opnieuw complex. Geen enkele partij lijkt in haar eentje de meerderheid te kunnen vormen, wat betekent dat samenwerking onvermijdelijk wordt.
Als D66 daadwerkelijk de grootste blijkt, zal de partij het voortouw nemen. Maar ook dan blijft de vraag: met wie kunnen ze samenwerken? De PVV lijkt voorlopig buiten de boot te vallen, tenzij er alsnog een politieke doorbraak komt.
Voor Wilders is het duidelijk: hij wil niet aan de zijlijn blijven staan.
“Of we nu eerste of tweede zijn, we blijven strijden voor onze idealen. We laten ons niet wegzetten.”
Een verkiezingsavond met gemengde gevoelens
Op de verkiezingsavond heerste bij de PVV een mix van spanning, teleurstelling en hoop. Aanvankelijk was er stilte in de zaal toen de exitpolls verschenen, gevolgd door applaus toen bleek dat de partij toch stevig op de tweede plaats stond.
Wilders sprak zijn achterban later toe met een boodschap van dankbaarheid.
“Ik ben ongelooflijk trots op onze kiezers. Jullie zijn trouw gebleven, door dik en dun. Wat er ook gebeurt: we blijven jullie stem vertegenwoordigen.”
Samenvatting
-
De exitpolls laten een nek-aan-nekrace zien tussen D66 en de PVV.
-
Geert Wilders is teleurgesteld, maar benadrukt dat de definitieve uitslag nog niet bekend is.
-
Hij wijt het lagere resultaat deels aan het feit dat andere partijen hem vooraf uitsloten van samenwerking.
-
De PVV behoudt met bijna twee miljoen stemmen een grote achterban.
-
Wilders blijft strijdbaar en hoopt dat de partij in de officiële telling nog kan stijgen.
-
De komende formatieperiode belooft complex te worden, met een politiek landschap dat meer verdeeld is dan ooit.
-
Actueel4 maanden agoDit is er gebeurd met de gevonden Paul (83) en Gerda (80)
-
Actueel5 maanden agoFreek’s ontroerende nieuwe liedje raakt Nederland: een muzikale ode aan veerkracht en hoop
-
Actueel5 maanden agoArm gezin uit Steenrijk, Straatarm veroorzaakt grote ophef. ´Kijkers in shock over AOW-bedrag´
-
Actueel7 maanden agoJutta Leerdam stapt in ijsbad en laat per ongeluk een beetje teveel zien!
-
Actueel5 maanden agoFreek Rikkerink krijgt plots verrassend nieuws van dokter te horen
-
Actueel6 maanden agoMartijn Krabbé deelt aangrijpend nieuws: “We staan er samen sterk voor”
-
Actueel7 maanden agoGerard Cox in tranen: ‘Het gaat echt heel slecht met Joke, ik ben haar langzaam aan het verliezen’
-
Actueel7 maanden agoKijkers geschokt door actie van gast in Lang Leve de Liefde: slurf tevoorschijn gehaald!