Wat kost een asielzoeker per dag? Een helder overzicht van cijfers en feiten

Nederland vangt jaarlijks duizenden asielzoekers op die hun land ontvlucht zijn vanwege oorlog, vervolging of andere dringende redenen. Deze opvang is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid en samenleving. Maar wat zijn precies de kosten per asielzoeker per dag? En waar bestaat dat bedrag uit?

In dit artikel zetten we de actuele cijfers, de verdeling van kosten en de bredere context van migratie in Nederland op een rij. Zo ontstaat een compleet beeld van wat opvang werkelijk betekent.

---

Instroom van asielzoekers in Nederland

De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) publiceert maandelijks rapporten met de aantallen asielaanvragen. Hieruit blijkt dat de instroom de afgelopen jaren relatief stabiel is gebleven, maar wel met pieken in bepaalde maanden.

• Januari 2025: 3.073 aanvragen

• Februari 2025: 2.889 aanvragen

• Maart 2025: 2.690 aanvragen

Bij elkaar opgeteld zijn dat 8.652 aanvragen in het eerste kwartaal van 2025. Het gaat hierbij zowel om eerste aanvragen als herhaalde aanvragen, en om nareizigers – familieleden van mensen die al een verblijfsstatus hebben gekregen.

---

Waarom opvang nodig is

Opvangcentra (AZC’s) in Nederland zitten regelmatig vol, waardoor er in sommige gemeenten nieuwe locaties worden geopend. Gemeenten worden door het Rijk gevraagd mee te werken aan huisvesting om te voorkomen dat er een tekort aan plekken ontstaat.

De opvang is bedoeld om mensen een veilige en humane plek te bieden terwijl hun asielprocedure loopt. Dit kan enkele maanden duren, maar soms ook langer wanneer er juridische stappen worden genomen.

---

Kosten per asielzoeker per dag

Volgens cijfers van de Rijksoverheid kost een asielzoeker gemiddeld € 76,60 per dag. Dit bedrag is een richtlijn en kan per locatie licht verschillen. De kosten zijn opgebouwd uit vier hoofdcategorieën:

1. Huisvesting
   Dit omvat het gebouw zelf, energie, water, schoonmaak en beveiliging. Sommige centra zijn tijdelijke locaties, zoals sporthallen of cruiseboten, wat de kosten kan beïnvloeden.

2. Personeel van het COA
   Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) beheert de opvanglocaties en betaalt medewerkers die verantwoordelijk zijn voor begeleiding, administratie en ondersteuning van bewoners.

3. Gezondheidszorg
   Asielzoekers hebben recht op medische basiszorg. Dit wordt gecoördineerd via een speciaal zorgloket (GCA), dat ervoor zorgt dat iedereen toegang heeft tot huisartsenzorg en noodzakelijke behandelingen.

4. Levensonderhoud
   Bewoners ontvangen een beperkte financiële toelage voor voedsel, kleding en persoonlijke uitgaven. Dit bedrag ligt lager dan een regulier sociaal minimum.

---

Extra kosten buiten het COA

Naast de bovengenoemde kosten zijn er nog andere instanties betrokken bij het asielproces:

• Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND): beoordeelt aanvragen en voert gesprekken.

• Politie en Koninklijke Marechaussee: registreren en identificeren nieuwkomers bij aankomst.

• Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V): begeleidt mensen die geen verblijfsvergunning krijgen terug naar hun land van herkomst.

Deze kosten worden niet altijd in het dagbedrag van € 76,60 meegenomen, waardoor de werkelijke maatschappelijke kosten hoger kunnen uitvallen.

---

Wat krijgen asielzoekers wel en niet?

Er bestaan soms misverstanden over de voorzieningen in een AZC. Asielzoekers krijgen:

• Basisaccommodatie (slaapkamer, gedeelde keuken en sanitair)

• Een kleine wekelijkse toelage

• Toegang tot onderwijs voor kinderen

• Basiszorg via de huisarts

Wat zij niet krijgen zijn luxevoorzieningen of grote financiële vergoedingen. Werk is in de eerste maanden vaak beperkt mogelijk; pas na zes maanden mogen asielzoekers in loondienst werken, en dan nog maximaal 24 weken per jaar.

---

Economische impact en maatschappelijke discussie

De opvang van asielzoekers is een investering die wordt gefinancierd uit belastinggeld. Voorstanders benadrukken dat humane opvang een mensenrecht is en dat een deel van de asielzoekers uiteindelijk bijdraagt aan de economie door te werken, belasting te betalen en nieuwe bedrijven te starten.

Tegenstanders vrezen dat de kosten te hoog worden en dat er druk ontstaat op woningmarkt en zorgstelsel. Politieke partijen verschillen daarom sterk van mening over hoeveel mensen Nederland jaarlijks zou moeten toelaten.

---

Gemeentelijke rol en draagvlak

Gemeenten spelen een grote rol in het creëren van opvangplekken. Soms ontstaat er weerstand onder omwonenden, bijvoorbeeld wanneer een nieuwe opvanglocatie in een dorp wordt geopend. Tegelijkertijd zijn er ook veel voorbeelden van gemeenschappen die zich juist inzetten om nieuwkomers te verwelkomen, met vrijwilligerswerk en integratie-initiatieven.

---

Toekomst van het asielbeleid

Het kabinet werkt aan hervormingen van het migratiebeleid. Er wordt onder meer gekeken naar een betere spreiding van asielzoekers over het land en naar snellere procedures om onnodig lange wachttijden te voorkomen.

Daarnaast wil de overheid meer investeren in terugkeerbegeleiding voor mensen die geen recht hebben op verblijf, zodat opvangplekken sneller vrijkomen voor nieuwe aanvragen.

---

Conclusie

De opvang van asielzoekers kost gemiddeld € 76,60 per persoon per dag, een bedrag dat wordt besteed aan huisvesting, zorg, personeel en levensonderhoud. Hoewel de kosten aanzienlijk zijn, maakt Nederland hiermee een bewuste keuze om mensen in een kwetsbare positie bescherming en basisvoorzieningen te bieden.

Het debat over migratie en de kosten zal waarschijnlijk blijven bestaan, maar inzicht in de cijfers helpt om de discussie op feiten te baseren. Zo kan Nederland blijven zoeken naar een evenwicht tussen solidariteit, betaalbaarheid en praktische uitvoerbaarheid.