Bijstandsgezin

In een tijd waarin de woningnood hoog is en duizenden Nederlanders op een wachtlijst staan voor een sociale huurwoning, klinkt er kritiek uit onverwachte hoek. Een Brits gezin, dat leeft van een uitkering en woont in een sociale huurwoning, vindt drie slaapkamers simpelweg niet genoeg. Adele en Matt Allen kozen bewust voor een alternatieve levensstijl, maar hun manier van leven roept wereldwijd stevige reacties op.

Een bewuste keuze voor eenvoud

Adele en Matt Allen zijn geen doorsnee stel. Ze hebben hun leven ingericht volgens het principe van ‘off-grid parenting’. Geen vaste baan, geen traditioneel schoolsysteem en zo min mogelijk afhankelijkheid van de moderne consumptiemaatschappij. Hun woning is sober ingericht, hun voeding is vaak biologisch en zelfgemaakt, en hun kinderen worden thuis onderwezen.

Maar ondanks deze minimalistische levensvisie, maken ze volop gebruik van sociale voorzieningen: huursubsidie, kinderbijslag en een bijstandsuitkering. Ze wonen in een ruime sociale huurwoning, maar klagen dat dit niet voldoende is voor hun manier van leven. Volgens hen is drie slaapkamers te krap voor hun gezin.

‘We zijn zelfvoorzienend’ – maar wel met hulp

De Allen-familie presenteert zichzelf als zelfvoorzienend. Ze verbouwen een deel van hun eten zelf, wassen met de hand en vermijden technologie waar mogelijk. Toch gebruiken ze voorzieningen waar andere werkende gezinnen jarenlang voor sparen of op moeten wachten. Hun woning wordt deels betaald door de overheid, en ook andere steunregelingen worden volop benut.

Matt Allen zegt er eerlijk over te zijn: “Ik ben niet gemaakt voor een werkweek van 45 uur. Mijn bijdrage aan de maatschappij ligt op een ander vlak.” Hij vindt dat hun bewuste keuzes bijdragen aan het milieu en de mentale gezondheid van hun gezin. Maar critici vragen zich hardop af: hoe zelfvoorzienend ben je, als je tegelijk sociale huur en uitkeringen ontvangt?

Klachten over gemeentelijke belastingen

Tijdens de coronapandemie deden Adele en Matt een opvallende uitspraak. Omdat openbare parken gesloten waren, vonden ze dat ze minder gemeentelijke belasting hoefden te betalen. “We konden geen gebruik maken van de faciliteiten waarvoor we betalen. Dan is het toch logisch dat we korting krijgen?” aldus Adele.

Deze opmerking schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat. Zeker voor wie wél werkt, belasting betaalt en zich houdt aan alle regels, voelt het alsof het stel profiteert van een systeem waar anderen hard voor werken.

Onderwijs zonder school

Het gezin heeft hun kinderen nooit naar een reguliere school gestuurd. Volgens hen zijn scholen te beperkend en te weinig afgestemd op de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen. In plaats daarvan onderwijzen ze hun kinderen thuis, via eigen lesmateriaal en volgens een zelfbedacht leerplan.

Hoewel thuisonderwijs legaal is in het Verenigd Koninkrijk, ligt deze keuze gevoelig. Veel mensen maken zich zorgen over de sociale ontwikkeling van kinderen zonder klasgenoten of structuur. De Allens denken daar anders over. “Onze kinderen leren elke dag, gewoon thuis en in de natuur. Dat is pas echte ontwikkeling,” zeggen ze.

Gezondheidszorg op eigen houtje

Ook in hun benadering van gezondheidszorg wijken Adele en Matt af van de norm. Adele stelt dat moedermelk bijna elk gezondheidsprobleem kan oplossen, en vermijdt moderne medicatie waar mogelijk. Bezoeken aan de huisarts zijn zeldzaam, en vaccinaties worden bewust overgeslagen.

Sommigen bewonderen hun vertrouwen in natuurlijke remedies. Anderen vinden het onverantwoordelijk. Zeker omdat kinderen – die afhankelijk zijn van hun ouders – hiermee mogelijk essentiële medische zorg mislopen.

Kritiek op sociale media

Het verhaal van de Allen-familie is opgepikt door media en zorgt voor felle discussies online. Op sociale media spreken mensen hun verbazing uit over het feit dat een gezin, dat beweert tegen het systeem te zijn, daar tegelijk wél van profiteert.

Reacties als “Drie slaapkamers te klein? Laat ze ruilen met een gezin dat al jaren op een wachtlijst staat” of “Ze kiezen ervoor niet te werken, maar klagen wel over hun gratis huis. Dat klopt toch niet?” zijn eerder regel dan uitzondering.

De vraag: mag je klagen als je steun krijgt?

Het centrale dilemma is duidelijk: mag je kritiek hebben op de overheid en tegelijkertijd van haar voorzieningen gebruikmaken? Het gezin verdedigt zich door te zeggen dat ze juist bijdragen door te laten zien hoe het anders kan. Volgens hen zouden meer mensen baat hebben bij een eenvoudiger leven zonder prestatiedruk of overconsumptie.

Maar voor veel belastingbetalers is het moeilijk te begrijpen. Zij werken, betalen hun rekeningen, staan op wachtlijsten voor woningen en moeten elk bonnetje verantwoorden. Dan is het lastig te zien dat een gezin dat bewust níét werkt, wél aanspraak maakt op hulp.

Een spiegel voor de maatschappij

Toch is het verhaal van Adele en Matt Allen meer dan alleen een rel over drie slaapkamers. Het roept bredere vragen op over wat we acceptabel vinden in een verzorgingsstaat. Hoe ver reikt het recht op steun? En mogen mensen die bewust afwijken van de norm wél gebruik maken van systemen waar ze principieel op tegen zijn?

In tijden van woningnood, inflatie en stijgende energieprijzen, ligt dit thema extra gevoelig. Het dwingt beleidsmakers, burgers en experts om opnieuw na te denken over de grenzen van solidariteit.

Tussen bewondering en verontwaardiging

Interessant genoeg krijgt het gezin ook steun. Er zijn mensen die hun keuzes bewonderen. “Ze leven tenminste naar hun idealen,” zeggen fans. Ook wijzen ze op de mentale rust, het gezinsleven zonder schermen en de lagere ecologische voetafdruk. In een tijd waarin burn-outs en klimaatstress toenemen, is dat voor sommigen een inspirerend voorbeeld.

Maar de meerderheid lijkt vooral verontwaardigd. Want wie vrijwillig de voordelen van het systeem accepteert, maar de verantwoordelijkheden afwijst, roept weerstand op. Zeker als je dan ook nog klaagt dat je sociale huurwoning met drie slaapkamers te klein zou zijn.

Wat zegt dit over ons?

Het verhaal van de Allens zet ons aan het denken. Het laat zien dat vrijheid en verantwoordelijkheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. En dat er grenzen zijn aan solidariteit – zeker als die eenzijdig lijkt.

Of je het nu met ze eens bent of niet, dit gezin maakt iets los. Een discussie over hoe we samenleven, over eerlijkheid, over grenzen stellen. En over de vraag: wat betekent ‘recht op hulp’ eigenlijk?

Conclusie

Adele en Matt Allen leven zoals zij dat willen – minimalistisch, buiten de norm, maar mét steun van de overheid. Voor het ene deel van de samenleving zijn ze helden die de status quo uitdagen. Voor het andere deel zijn ze een voorbeeld van misbruik van het systeem.

Maar één ding is duidelijk: hun verhaal raakt een gevoelige snaar. En het gesprek dat daardoor ontstaat, is actueler dan ooit.