De lont is aangestoken in horecaland: een nieuwe maatregel uit het regeerakkoord zorgt voor woedende reacties bij cafébazen en restauranteigenaars. Vanaf volgend jaar mag er niet meer gerookt worden op terrassen. Ja, je leest het goed: ook in de buitenlucht moet die sigaret uit. En dat valt bij de horeca helemaal verkeerd.

“Wat mogen we nog wél?”

Voor veel ondernemers voelt dit als de druppel. “We zitten al jaren in een spagaat,” zegt een caféhouder uit Breda. “Eerst coronaregels, toen personeelstekorten, nu weer dit. Moet ik straks echt gaan roepen tegen m’n eigen gasten: ‘peuk uit of wegwezen’? Wat mogen we nog wél?”

Veel ondernemers vrezen dat het rookverbod op terrassen klanten gaat kosten. “Mensen komen naar het terras om te ontspannen. Voor sommige vaste gasten hoort een sigaret daar gewoon bij. En als ze dat niet meer mogen, gaan ze misschien wel naar een plek waar het wél mag. Of blijven ze gewoon thuis.”

Horeca is geen politie

Het grootste bezwaar zit ‘m in de handhaving. Wie moet dit verbod gaan controleren? Moeten horecamedewerkers nu ook rookregels gaan opleggen aan hun eigen gasten? Dat klinkt mooi op papier, maar de praktijk is anders.

“Wij zijn geen politieagenten,” zegt een restaurantuitbater gefrustreerd. “We moeten al zoveel doen: QR-codes checken, allergieën noteren, personeel trainen. En dan moeten we nu ook nog gaan vragen of iemand z’n sigaret wil doven? Daar krijg je ruzie van.”

Openlucht? Serieus?

Nog een punt van frustratie: de meeste terrassen zijn in de openlucht. Geen dak, geen muren, gewoon buiten. En dan zou een sigaret alsnog verboden zijn? “Dat gaat echt veel te ver,” klinkt het. “Binnen roken snappen we allemaal. Maar buiten, in de frisse lucht? Wat is daar nou het probleem?”

Volgens sommige horecaondernemers wordt het rookprobleem zwaar overdreven. “Als iemand op vijf meter afstand zit te roken, dan heb je daar amper last van,” zegt een ober in Amsterdam. “Het wordt allemaal zó overdreven tegenwoordig.”

Minister blijft bij zijn standpunt

De verantwoordelijke minister, Frank Vandenbroucke, blijft bij zijn beslissing. Volgens hem is het rookverbod op terrassen een logische stap richting een rookvrije generatie. Hij benadrukt dat het gaat om het beschermen van niet-rokers én het ontmoedigen van roken in het algemeen.

“We willen voorkomen dat roken de norm blijft,” zegt hij. “Ook kinderen zien mensen op terrassen zitten roken. Dat beeld moeten we doorbreken.” Hij noemt het rookverbod buiten “een kwestie van gezondheid en voorbeeldgedrag”.

Niet iedereen is tegen

Toch is er ook begrip bij sommige gasten. Een vaste terrasbezoeker vertelt: “Ik rook zelf niet, en soms vind ik het wel vies als iemand naast je een sigaret opsteekt terwijl je net aan je lunch begint. Dus ergens snap ik het wel.”

Een ander zegt: “Je moet tegenwoordig al overal rekening mee houden. Roken is ongezond, dat weten we allemaal. Misschien is het tijd om daar ook op het terras eens kritisch naar te kijken.”

Anti-rookgroepen juichen

Gezondheidsorganisaties zijn juist positief over het besluit. “Dit is een fantastische stap,” zegt een woordvoerder van een anti-rookstichting. “De horeca had ooit ook moeite met het binnenrookverbod, maar nu is dat de normaalste zaak van de wereld. Datzelfde gaat ook gebeuren met roken op terrassen.”

Ze wijzen erop dat passief meeroken wél degelijk schadelijk is, ook buiten. Zeker voor kinderen, zwangere vrouwen of mensen met astma. “Buiten rookt die rook ook gewoon je richting in,” klinkt het. “Het is geen onschuldig dampje.”

Onduidelijkheid over handhaving

Een ander probleem: wie gaat dit straks echt controleren? Wordt het aan de politie overgelaten? Gemeentelijke handhavers? Of is het de taak van de horeca zelf om rokers aan te spreken?

Tot nu toe is daar nog geen duidelijk antwoord op. En dat maakt horeca-uitbaters zenuwachtig. “Straks krijgen wij de boetes als iemand tóch rookt. Of moeten we onze gasten gaan wegsturen,” zegt een restauranteigenaar. “Dat gaat dus niet werken.”

Speciale rookzones?

Sommige ondernemers hopen dat er nog ruimte is voor compromis. Bijvoorbeeld door op grotere terrassen aparte rookgedeeltes in te richten, ver weg van andere tafels. “Dan houd je rokers én niet-rokers tevreden,” zegt een caféhouder. “Iedereen blij. Maar het lijkt erop dat er nul flexibiliteit is.”

Wat betekent dit voor het terrasgevoel?

Het klassieke beeld van een zonnig terras, een koud biertje en een ontspannen sigaret verdwijnt dus waarschijnlijk uit het straatbeeld. En dat doet best wat met het gevoel van ‘vrijheid’ op het terras.

“Het is weer een stukje sfeer dat verdwijnt,” zegt een barman in Utrecht. “Voor veel mensen is dat peukje gewoon onderdeel van het genieten. Haal je dat weg, dan voelt het minder losjes allemaal.”

---

Conclusie: horeca zit met de handen in het haar

Het rookverbod op terrassen is een feit, maar de uitvoering laat nog veel vragen open. De horeca voelt zich overvallen, belast en niet gehoord. Voor veel ondernemers is dit weer een extra regel bovenop een stapel die al veel te hoog is.

Of de maatregel écht effect gaat hebben op de volksgezondheid, zal de tijd moeten uitwijzen. Wat nu al duidelijk is: de frustratie in de sector is groot, en de roker op het terras lijkt definitief op z’n retour.